Қазақ мақал – мәтелдері.
Құрастырған Амалбекова Айсұлу.
Маңғыстау облысы,
Бейнеу ауданы,
Абай атындағы орта мектебі.
1. Ғылым – білім туралы.
Білетінің бір тоғыз,
Білмейтінің тоқсан тоғыз.
Білмесең үндеме,
Білгенді күндеме.
Киіміне қарап қарсы алар,
Біліміне қарап шығарып салар.
Қына тасқа бітеді,
Білім басқа бітеді.
Білегі күшті бірді жығар,
Білімі күшті мыңды жығар.
Ақыл – тозбайтын тон,
Білім – таусылмайтын кен.
Өз білмегеніңді кісіден сұра,
Үлкен жоқ болса жасы кішіден сұра.
Білім арзан, білу қымбат.
Екпей егін шықпас,
Үйренбей білім жұқпас.
Оқымаған бір бала,
Оқыса екі бала.
Тіліңмен жүгірме, біліммен жүгір.
Өнер-ағып жатқан бұлақ,
Ілім-жанып тұрған шырақ.
2. Еңбек туралы.
Еңбегі аздың өнбегі аз.
Еңбегіне қарай – құрмет,
Жасына қарай – ізет.
Еңбегің өнімді болса,
Көңілің сенімді болар.
Еңбек адамның көркі,
Адам заманның көркі.
Еңбек етсең ерінбей,
Тояды қарның тіленбей.
Еңбек етпей елге өкпелеме,
Егін екпей жерге өкпелеме.
Еңбек ет те мақтан,
Ойнап күл де шаттан.
Еңбегің егіз болса, байлығың сегіз болады.
Ерінбегеннің еңбегі жанады,
Іркілмеген сөз жігін табады.
Бейнетің қатты болса,
Татқаның тәтті болар.
Еңбегің сайлы болса,
Ішің майлы болар.
Еңбек ерлікке жеткізер,
Ерлік елдікке жеткізер.
3. Адалдық пен достық туралы.
Досыңның үйі – өз үйің,
Досыңның сыйы – өз сыйың.
Доссыз адам тамыры жоқ ағашпен тең.
Дос болсаң, берік бол, досыңа серік бол.
Досы көпті жау алмас,
Білімдіні дау алмас.
Досы көппен сыйлас.
Дос-ажарың, жолдас-базарың.
Дос емес достың сөзін бөтен десе,
Достықтан бір өкпемен кетем десе.
Доспен дос болғанша шаттан,
Дұшпанмен дос болғаннан сақтан.
Адалдық-ардың ісі.
Адалдық жүрген жерде, адамдық жүреді.
Асылдың бірі-адалдық.
Жолдас, жолдасқа қиянат еткен оңбас.
4. Ар мен намыс туралы.
Ерді намыс өлтірер,
Қоянды қамыс өлтірер.
Жігіттің құны жүз жылқы,
Ары мың жылқы.
Ел намысы – ер намысы.
Өлімнен ұят күшті.
Мал сақтама, ар сақта.
Атты қамшы айдайды,
Ерді намыс айдайды.
Арлы арына қараса,
Арсыз жеңдім дейді.
Тәнім-жаным садағасы,
Жаным-арым садағасы.
Бар барын жейді,
Ұятсыз арын жейді.
Жарлы болсаң да арлы бол.
Баланың ұяты – әкеге,
Қыз ұяты – шешеге.
Ат – шабысына қарай шабады,
Ер – намысына қарай шабады.
5. Отан, туған жер туралы.
Елдестірмек елшіден,
Жауластырмақ жаушыдан.
Ел ағасымен жарасады,
Киім жағасымен жарасады.
Туған жер-тұғырың,
Туған ел-қыдырың.
Бөтен жердің гүлінен,
Туған жердің тікені артық.
Туған жердің күні де ыстық, түні де.
Отан үшін күрес,
Ерге тиген үлес.
Отансыз адам
Ормансыз бұлбұл.
Жат елдің қаршығасынан,
Өз еліңнің қарғасы артық.
Отан – қуат,
Отбасы – шуақ.
Елің – панаң,
Жерің – анаң.
Отан – оттан да ыстық.
Отанды сүю – отбасынан басталады.
