Ашық сабақ "Қазақ халқының өнері және музыка мәдениеті"

Алматы облысы Балқаш ауданы Бақбақты ауылы

№1 Жамбыл орта мектебінің

тарих және құқық пәнінің мұғалімі Алин Асқар Жауқашович

Сабақтың тақырыбы: Қазақ халқының өнері және музыка мәдениеті.

Сабақтың мақсаты:

Білімділік: Оқушылардың алған білімін толықтыру. Қазақтың ұлттық мәдениетінің маңызын түсіндіру, халық композиторларының шығармаларын тарихи талдау.

Тәрбиелік: Балалардың өнерге деген қызығушылығын туғызу эстетикалыұ талғамын дамыту, ұлтжандылыққа баулу.

Дамытушылық: Оқушылардың ойлау қиялын ұшқырлау, тұлға ретінде жұмыс істеуге баулу.

Сабақтың түрі: Сын тұрғысынан ойлау стратегиясымен аралас сабақ.

Сабақтың әдісі: Баяндау, лекция.

Пәнаралық байланыс: Музыка, еңбек, сурет.

Көрнекілік құралдар: таблица, сөзжұмбақ, қол өнер бұйымдары, тест сұрақтары, домбыра.

Сабақтың барысы: 1.Ұйымдастыру кезеңі.

А) Сәлемдесу. Тест бойынша үй тапсырмасын тексеру.

Б) Шығармашылық жазба жұмысын тексеру(реферат, сөзжұмбақ)

2.Жаңа сабақ: Жоспармен таныстыру.

Жоспар.

1.Сурет және қолданбалы өнер.

А)қол өнер түрлері

Б)ұлттық қолөнер

2.Музыка өнері

А) ХІХ ғ. екінші жартысы халық музыкасының қалыптасуы.

Б) Атақты күйші-сазгерлер.

Кіріспе сөзі: Балалар! Бүгінгі сабағымыз қазақ халқының мол мұрасы қол өнер, күй өнері, музыка мәдениетіне үнілу, талдау, қорытынды жасау болыа табылады. Сабақтың ерекшелігі басқа сабақтармен тығыз байланыс жасау, басқа ғылым салаларынан мағлұматтар аласындар, бағалау демакратиялық жолмен жүргізіледі, яғни әркімнің білім деңгейін өздерің бағалайсыңдар.

Жаңа сабақ бойынша бірінші сурет сабағынан Б.С.Смирнов, О.Федченко, В.Верешагин, Н.Хлудовтың суреттеріне шолу жасадым.Әсіресе Қазақстан тақырыбына салынған «лепсі өлкесін қоршаған таулар»

, «көш», «мал айдау» суреттеріне анықтама бере кеттім. Келесі тоқталған тақырыбым қолөнер саласы бойынша еңбек сабағынан жасалынған текемет, киіз, кілемшелер бойынша жұмыс істеу болды. Оқушыларға бұл заттардың жасалу жолы, күнделікті тұрмыста қолданылуы жайында кеңінен мағлұматтар берілді. Жоспарымыз бойынша тағы тоқталған тақырыбымыз музыка өнері. Әуелі музыка, жалпы қазақ музыкасы туралы балалардың не білетіні жайлы сұрақтар қойдым:

1. Біржан сал, Жаяу Мұса, Ақан сері шығармаларын ата.

2. Тәттімбет күйлері қай күй саласына жатады?

3. Құрманғазы, Дәулеткерей қай күйдің шебері?

Осы жерде оқушыларды екі топқа бөліп, сын тұрғысынан оқытудың INSERT түртіп алу стратегиясын қолдандым.

Екі топ осы кесте бойынша қазақ күйінің түрлерін, орындалу өзгешелігін, осы кестеге әр түрлі белгілер арқылы өз ойларын білдірді. Екі топтың басшылары тұрып өз тобының ойларын қорғады.

Бұл жерде мұғалімнің көп сөйлемей оқушылардың өзіне жұмыс істетуіне жағдай жасадым.

Көрнекілік бойынша еңбек сабағында жасалған домбыра макеті, қобыз макетін көрсете отырып, домбыралардың жасалу жолына әр домбыраның әр түрлі күй тартуға арналғанын өзім қосымша музыка сабағынан беретіндіктен тартып көрсеттңім.Оқушылар шертпе кеймен, төкпе күйдің айырмашылығын өз құлақтарымен естіді. Осы жерде оқушылар өздері білетін халық композиторларының әндерін орындады. («Балқадиша», «Ақсиса», «Маңмаңгер», «»Ләйлім шыаұ әндерінің бір шымағынан орындалды).

Осы жерде үйде дайындап келген таблицамды тақтаға ілдім.

Осы таблица бойынша жаңа сабақты пысықтадық.

Оқушылар кезек-кезек шығып әр композитордың шығармаларын таблицаға жазды. Осы таблица бйынша оқушылардың жаңа сабақты түсінгені белгілі болды.

Осы композиторлардың шығармаларындағы ортақ түсініктерді Венн диаграммасы бойынша пысықтадым. Диаграмма тақтаға сызылды.

Тағы бір назар аударатын жағдай мен сабаққа дайындаған тестімді тақтаның арғы жағына іліп қойдым. Оқушылар тест тапсырмаларын жаңа сабақ бойы көре алмады. Қорытынды кезенінде уақыт ұту үшін тестті ашып жіберіп, оқушыларды орнынан тұрғызбай-ақ тестті шешкіздім. Әр оқушы өз білім деңгейіне байланысты жауап берді. Сабақ барысында жауап беру, таблица толтыруы, тестке жауап беруі бойынша білімін бағаладым.

Тест сұрақтар. Б)С.Тұрысбеков

1.ХІХ ғасырдағы күйшілер: В)Дәулеткерей

А) Құрманғазы Г)Н.Тілендиев

2.Құрманғазының күйлері: 7.Біржан салмен айтысқан ақын қыз:

А) «Ақсақ киік» А) Айнұр Тұрсынбаева

Б) «Қосалқа» Б) Дина Нұрпейісова

В) «Кішкентай» В) Сара ақын

Г) «Желдірме» Г)Әсия Беркенова

3.Зергерлік бұйымдар: 8.Музыка өнеріне қай сала жатады?

А) текемет А)Роман

Б) білезік Б)поэма

В) алқа В)күй

Г) тұскиіз Г)ән

4. «Балқадиша» әнінің авторы:

А)Біржан сал

Б) Жаяу Мұса

В) М.Омаров

Г) Ақан сері

5.Сазгер музыканттар:(ХІХ ғасыр)

А) Ы.Алтынсарин

Б) Ақан сері

В) Ш. Уәлиханов

Г) Ә.Қастеев

Д) Ықылас

6.Ауылымзда жсалатын заттар

А) сақина

Б) текемет

В) ер-тоқым

Г) киіз

Үйге тапсырма беру: Оқушылардың білімін бағалау демократияялық жолмен жүргізілді, яғни оқушылар әрқайсының бағаларын өздері дауыс беру арқылы қойды. Үй тапсырмасына шығармашылық жұмыстар, тест құрау, сөзжұмбақ құру &30, 199 бет оқу

Бағалау.