Алгоритм типтері. Сызықтык, тармақталған және циклдік алгоритмдер

І деңгей тапсырмалары

1. Апаңа жұмыртқа қуыруға көмектес, орындау реттілігін көрсет.

1. Газға табаны қой

2. Жұмыртқаны жар

3. Газды өшір

4. Жұмырқаға тұз сеп

5. Жұмыртқаны 5 мин қуыр

6. Газды жақ

7. Жұмыртқаның қабықтарын таста

1. Табаға май құй

2. ІІ деңгей тапсырмалары

3. 1.Егер күн жауын болса, онда үйде отырамын, әйтпесе, киноға барамын алгоритмінің блок-сызбасын құр.

4. 2. Дорбадағы асықтардың ішінен қызыл асықты табу алгоритмінің блок-сызбасын құрыңдар

5. ІІІ деңгей тапсырмалары

1. Z=ах+в формуласы бойынша есептеу сөздік алгоритмін және блок сызбасын құру.

1. ІІ деңгей тапсырмалары

2. 1.Егер күн жауын болса, онда үйде отырамын, әйтпесе, киноға барамын алгоритмінің блок-сызбасын құр.

3. 2. Дорбадағы асықтардың ішінен қызыл асықты табу алгоритмінің блок-сызбасын құрыңдар

4. ІІІ деңгей тапсырмалары

1. Z=ах+в формуласы бойынша есептеу сөздік алгоритмін және блок сызбасын құру.

1. ІІ деңгей тапсырмалары

2. 1.Егер күн жауын болса, онда үйде отырамын, әйтпесе, киноға барамын алгоритмінің блок-сызбасын құр.

3. 2. Дорбадағы асықтардың ішінен қызыл асықты табу алгоритмінің блок-сызбасын құрыңдар

1. І деңгей тапсырмалары

2. 1. Апаңа жұмыртқа қуыруға көмектес, орындау реттілігін көрсет.

1. Газға табаны қой

2. Жұмыртқаны жар

3. Газды өшір

4. Жұмырқаға тұз сеп

5. Жұмыртқаны 5 мин қуыр

6. Газды жақ

7. Жұмыртқаның қабықтарын таста

1. Табаға май құй

2. ІІ деңгей тапсырмалары

3. 1.Егер күн жауын болса, онда үйде отырамын, әйтпесе, киноға барамын алгоритмінің блок-сызбасын құр.

4. 2. Дорбадағы асықтардың ішінен қызыл асықты табу алгоритмінің блок-сызбасын құрыңдар

5. ІІІ деңгей тапсырмалары

1. Z=ах+в формуласы бойынша есептеу сөздік алгоритмін және блок сызбасын құру.

1. І деңгей тапсырмалары

2. 1. Апаңа жұмыртқа қуыруға көмектес, орындау реттілігін көрсет.

1. Газға табаны қой

2. Жұмыртқаны жар

3. Газды өшір

4. Жұмырқаға тұз сеп

5. Жұмыртқаны 5 мин қуыр

6. Газды жақ

7. Жұмыртқаның қабықтарын таста

1. Табаға май құй

2. ІІІ деңгей тапсырмалары

1. Z=ах+в формуласы бойынша есептеу сөздік алгоритмін және блок сызбасын құру.

Күні:

Сыныбы:6

Пәні: Информатика

Пән мұғалімі: Далабаева А.Н.

Сабақтың тақырыбы: Алгоритм типтері(сызықты, тармақталу және циклдік алгоритмдер)

Сабақтың мақсаты: Алгоритм типтері (сызықтық, тармақталу және циклдік алгоритмдер) тақырыбын түсіндіре отырып, оқушыларды күнделікті өмірдегі әрбір іс-әрекеттерінің алгоритімін құра білуге үйрету.

Білімділік: Оқушыларға алгоритм типтері, яғни сызықтық, тармақталу және циклдік алгоритмдер туралы түсініктеме беру

Тәрбиелік: Оқушыларды ұқыптылыққа және жауапкершілікке тәрбиелеу.

Дамытушылық: Оқушылардың ой-өрісін қалыптастыру, алгоритм жайлы білімдерін толықтыру

Сабақтың түрі: жаңа сабақ

Сабақтың әдісі: топтық жұмыс, жеке жұмыс, практикалық тапсырма орындау, сұрақ-жауап, интерактивті тақта көмегімен түсіндіру

Сабақта қолданылатын көрнекі құралдар: Компьютер, оқулық, интерактивті тақта, презентация, тест, кеспе қағаздар.

Күтілетін нәтиже: Оқушылар алгоритм типтерін үйреніп,оларды ажырата біледі.

Сабақтың барысы:

І.Ұйымдастыру кезеңі:

1. Сәлемдесу, «Шаттық шеңбері» - Алақандағыны сақта

2. Түгендеу

3. Топқа бөлу жасырынған фигуралар арқылы

II. Үй тапсырмасын тексеру

Тест шешкізу арқылы үй тапсырмасын тексеру

III. Жаңа сабақты түсіндіру: (Слайд)

3 топқа алгоритмнің 3 типін бөліп беріп, постер арқылы қорғату. Топтар қорғап болғансоң айтылмаған мәліметтермен толықтыру

Алгоритм блоктардың өзара байланысуына қарай үш құрылымға – сызықтық тармақталу және циклдік түрлерге бөлінеді.

Алгоритм типтері

Циклдік алгоритмдер

Толық түрі алгоритмдері

Сызықтық алгоритм тізбектеле орналасқан командалардан, ал блок-схемалар бір сызық бойына орналасқан тізбекті блоктардан тұрады. Әрекеттердің тізбектей орындалуын сипаттайтын алгоритм – сызықтық алгоритм деп аталады.

Сызықтық алгоритм командалары осында көрсетілген рет бойынша орындалатын тізбектеле орналасқан командалардан (блоктардан) тұрады.

Мысалы, «Үй салу алгоритмі».

1. Қолыңа қара, сары, қызыл, көк, жасыл түсті қарындаштар ал;

2. Үйдің суретін сал;

3. Шатырын қызыл түске боя;

4. Қабырғасын сары түске боя;

5.Терезесін көк түске боя;

6. Есігін жасыл түске боя.

2. Тармақталу алгоритмдері. Тармақталу алгоритмінде көбінесе арифметикалық теңсіздік түрінде берілген логикалық шарт тексеріледі. Егер орындалса, онда алгоритм бір тармақпен жүзеге асырылады да, соңында екі тармақ қайта бірігеді. Мұндай алгоритмдер шартты тексеру немесе тармақталу командасы деп аталады. Оны алгоритмдік тілде өрнектегенде егер, онда, әйтпесе түйінді сөздері пайдаланылады.

Егер көшеде жаңбыр жауып тұрса, онда етік киеміз, әйтпесе туфли киеміз.

жоқ

Туфли киеміз

3. Циклдік алгоритмдер. Көптеген алгоритмдерде белгілі бір әрекеттер бірнеше рет орындалады. Математикада, есеп шығару барысында айнымалы мәні өзгеруіне байланысты бір теңдеудің көмегімен бірнеше рет есептеледі. Алгоритмнің белгілі бір бөлігі бірнеше қайталанатын болса, ондай процессті цикл деп атайды. Қайталанатын бөлігі бар алгоритмдер циклдік алгоритм деп аталады. Циклдік алгоритмдер қолдану арқылы программаны қысқа да нұсқа жазуға болады. Қайталану бөлігіне қайталану (циклдік) командалары қолданады. Қайталану саны белгілі немесе белгісіздігіне байланысты циклдар екі түрге бөлінеді. Қайталану саны белгілі болса, ондай цикл арифметикалық, ал егер белгісіз болса, итерациялық деп аталады.

1.Деңгейлік тапсырмалар:

І деңгей тапсырмалары

1. Апана жұмыртқа қуыруға көмектес, орындау реттілігін көрсет.

1. Газды жақ

1. Газға табаны қой

2. Табаға май құй

3. Жұмыртқаны жар

4. Жұмыртқаның қабықтарын таста

5. Жұмыртқаға тұз сеп

6. Жұмыртқаны 5 минут қуыр.

7. Газды өшір.

1. Газға табаны қой

2. Жұмыртқаны жар

3. Газды өшір

4. Жұмырқаға тұз сеп

5. Жұмыртқаны 5 мин қуыр

6. Газды жақ

7. Жұмыртқаның қабықтарын таста

8. Табаға май құй

ІІ деңгей тапсырмалары

1.Егер күн жауын болса, онда үйде отырамын, әйтпесе, киноға барамын алгоритмінің блок-сызбасын құр.

2. Дорбадағы асықтардың ішінен қызыл асықты табу алгоритмінің блок-сызбасын құрыңдар

ІІІ деңгей тапсырмалары

Z=ах+в формуласы бойынша есептеу

сөздік алгоритмін және блок сызбасын құру.

1. а-ны х-ке көбейтеміз

2. Оған в-ны қосамыз

3. Нәтижені z-ке меншіктейміз.

2. Сергіту сәті. Видео арқылы қимылдар қайталау 
IV. Сабақты бекіту.

«Сенемін, сенбеймін» стратегиясы арқылы сабақты бекіту. Кестедегі тұжырымға сенетін болса – қолдарын шапалақтайды,яғни тұжырым дұрыс болса, тұжырым қате болса аяқтарын тоқылдатады.

V. Сабақты қорытындылау

«Аялдама», мұнда 3 топ 3тақырып бойынша қағазға ауысып өз білетіндерін жазады, соңында әр топ өз беттеріне достары жазған мәліметтерді оқып, тақырыпты қорытындылайды.

VI. Үйге тапсырма: §10-11.Алгоритм типтері. Бақылау сұрақтары мен тапсырмалары

VII. Оқушыларды бағалау: Топ басшылары өзінің тобының мүшелерін бағалайды және неге бағалағандарына қысқаша түсінік береді.

Тест. Үй тапсырмасы

1 Алгоритм дегеніміз-...

• А)іс-әрекет

• В)толық сипатталған тапсырма

• С)алға қойған мақсатқа жету үшін орындалатын қадамдар тізбегі

• Д)Математикалық есептің шешілуі

2. Төмендегі құжаттың қайсысы алгоритм?

• А)техникалық қауіпсіздік ережесі

• В) аспаздық рецепт

• С) сабақ кестесі

• Д) сынып тізімі

3. Алгоритм орындаушыларына жатпайтынын көрсет?

• А) жазу үстелі

• В) адам

• С) ыдыс жуатын машина

• Д) робот

4. Кез-келген алгоритмнің соңғы бұйрығын көрсет?

• А) бітіру

• В) алгоритмдегі іс-әрекетті аяқтайтын кез-келген бұйрық

• С) орындау

• Д) соңы

5. Программа дегеніміз –

• А) қандай да бір программалау тілінде жазылған алгоритм

• В) алгоритмдегі іс-әрекетті аяқтайтын кез-келген бұйрық

• Столық сипатталған тапсырма

Тест. Үй тапсырмасы

1 Алгоритм дегеніміз-...

• А)іс-әрекет

• В)толық сипатталған тапсырма

• С)алға қойған мақсатқа жету үшін орындалатын қадамдар тізбегі

• Д)Математикалық есептің шешілуі

2. Төмендегі құжаттың қайсысы алгоритм?

• А)техникалық қауіпсіздік ережесі

• В) аспаздық рецепт

• С) сабақ кестесі

• Д) сынып тізімі

3. Алгоритм орындаушыларына жатпайтынын көрсет?

• А) жазу үстелі

• В) адам

• С) ыдыс жуатын машина

• Д) робот

4. Кез-келген алгоритмнің соңғы бұйрығын көрсет?

• А) бітіру

• В) алгоритмдегі іс-әрекетті аяқтайтын кез-келген бұйрық

• С) орындау

• Д) соңы

5. Программа дегеніміз –

• А) қандай да бір программалау тілінде жазылған алгоритм

• В) алгоритмдегі іс-әрекетті аяқтайтын кез-келген бұйрық

• Столық сипатталған тапсырма

Тест. Үй тапсырмасы

1 Алгоритм дегеніміз-...

• А)іс-әрекет

• В)толық сипатталған тапсырма

• С)алға қойған мақсатқа жету үшін орындалатын қадамдар тізбегі

• Д)Математикалық есептің шешілуі

2. Төмендегі құжаттың қайсысы алгоритм?

• А)техникалық қауіпсіздік ережесі

• В) аспаздық рецепт

• С) сабақ кестесі

• Д) сынып тізімі

3. Алгоритм орындаушыларына жатпайтынын көрсет?

• А) жазу үстелі

• В) адам

• С) ыдыс жуатын машина

• Д) робот

4. Кез-келген алгоритмнің соңғы бұйрығын көрсет?

• А) бітіру

• В) алгоритмдегі іс-әрекетті аяқтайтын кез-келген бұйрық

• С) орындау

• Д) соңы

5. Программа дегеніміз –

• А) қандай да бір программалау тілінде жазылған алгоритм

• В) алгоритмдегі іс-әрекетті аяқтайтын кез-келген бұйрық

• Столық сипатталған тапсырма

Тест. Үй тапсырмасы

1 Алгоритм дегеніміз-...

• А)іс-әрекет

• В)толық сипатталған тапсырма

• С)алға қойған мақсатқа жету үшін орындалатын қадамдар тізбегі

• Д)Математикалық есептің шешілуі

2. Төмендегі құжаттың қайсысы алгоритм?

• А)техникалық қауіпсіздік ережесі

• В) аспаздық рецепт

• С) сабақ кестесі

• Д) сынып тізімі

3. Алгоритм орындаушыларына жатпайтынын көрсет?

• А) жазу үстелі

• В) адам

• С) ыдыс жуатын машина

• Д) робот

4. Кез-келген алгоритмнің соңғы бұйрығын көрсет?

• А) бітіру

• В) алгоритмдегі іс-әрекетті аяқтайтын кез-келген бұйрық

• С) орындау

• Д) соңы

5. Программа дегеніміз –

• А) қандай да бір программалау тілінде жазылған алгоритм

• В) алгоритмдегі іс-әрекетті аяқтайтын кез-келген бұйрық

• Столық сипатталған тапсырма

Алақаныңдағыны сақта

1.Доп

2.Ыстық шелпек

3.Мысық

4.Кактус

5.Мұз

6. Су

7.Бомба

8.Тілек

• 1 Алгоритм дегеніміз-...

• А)іс-әрекет
• В)толық сипатталған тапсырма
• С)алға қойған мақсатқа жету үшін орындалатын қадамдар тізбегі
• Д)Математикалық есептің шешілуі

2. Төмендегі құжаттың қайсысы алгоритм?

• А)техникалық қауіпсіздік ережесі
• В) аспаздық рецепт
• С) сабақ кестесі
• Д) сынып тізімі

3. Алгоритм орындаушыларына жатпайтынын көрсет?

• А) жазу үстелі
• В) адам
• С) ыдыс жуатын машина
• Д) робот

4. Кез-келген алгоритмнің соңғы бұйрығын көрсет?

• А) бітіру
• В) алгоритмдегі іс-әрекетті аяқтайтын кез-келген бұйрық
• С) орындау
• Д) соңы

5. Программа дегеніміз –

• А) қандай да бір программалау тілінде жазылған алгоритм
• В) алгоритмдегі іс-әрекетті аяқтайтын кез-келген бұйрық
• Столық сипатталған тапсырма

Үй тапсырмасын жауабы

1 Алгоритм дегеніміз-...

С)алға қойған мақсатқа жету үшін орындалатын қадамдар тізбегі

3. Алгоритм орындаушыларына жатпайтынын көрсет?

• А) жазу үстелі

2. Төмендегі құжаттың қайсысы алгоритм?

• В) аспаздық рецепт

4. Кез-келген алгоритмнің соңғы бұйрығын көрсет?

5 . Программа дегеніміз –

• Д) соңы

• А) қандай да бір программалау тілінде жазылған алгоритм

Топқа бөліну

24-қараша

Жаңа сабақ

Алгоритм типтері

Алгоритм типтері

Циклдік алгоритм

Сызықтық алгоритм

Тармақталған алгоритм

Толық

Толық емес

1- топ сызықтық алгоритм

2-топ тармақталған алгоритм

3-топ циклдік алгоритм

Командалары бірінен соң бірі тізбектеле орындалатын алгоритм сызықтық алгоритм деп аталады

Басы

a,b

S:=a*b

S

Соңы

Сызықтық алгоритм

Бутерброд әзірлеу:

Басы

Нанды кесіп алу

Нанға май жағу

+

Ірімшіктен кесіп алу

Ірімшікті нанға қою

соңы

=

Ағаш отырғызу алгоритмі

• Шұңқыр қазу

• Көшетті шұңқырға салу

• Көшетті топырақпен жабу

• Көшетке су құю

," width="640"

Тармақталған алгоритм – бұл шартқа байланысты әрекеттердің біріншісін немесе басқасын орындайтын алгоритм.

Сөз арасындағы ақиқат немесе жалған мәндерін қабылдайтын “егер” ,“онда” және “әйтпесе” сөздері шарт деп аталады.

Алгоритмдегі шарттарды жазу үшін ,

Толық тармақталған алгоритм

Ханзада тастың жанына келді

Оңға барасың ба?

жоқ

ия

Атыңнан айрыласың

Басыңнан айрыласың

Толық емес тармақталған алгоритм

Толық емес тармақ

жоқ

ия

Жаңбыр жауып тұр ма?

Қолшатыр аламыз

Циклдік алгоритм

Алгоритмнің бірнеше рет қайталануын циклдік алгоритм деп атайды

шарт

жоқ

ия

серия

Үй тапсырмасын орындау

Басы

Есепті шешу

Барлық есептер

шешілді ма?

жоқ

ия

Серуенге шығу

Соңы

Күлшеқызды іздеу алгоритмі

Басы

Қызды жолықтыру

Туфлиді кигізіп көру

Қызбен қоштасу

Шақ келді ма?

жоқ

ия

Күлшеқыз табылды!

Соңы

Деңгейлік

тапсырмалар

Апана жұмыртқа қуыруға көмектес, орындау реттілігін көрсет.

1. Газды жақ

2Газға табаны қой

3Табаға май құй

4Жұмыртқаны жар

5Жұмыртқаның қабықтарын таста

6Жұмыртқаға тұз сеп

7Жұмыртқаны 5 минут қуыр.

8Газды өшір.

 

Газға табаны қой

Жұмыртқаны жар

Газды өшір

Жұмырқаға тұз сеп

Жұмыртқаны 5 мин қуыр

Газды жақ

Жұмыртқаның қабықтарын таста

Табаға май құй

ІІ деңгей тапсырмалары

1.Егер күн жауын болса, онда үйде отырамын, әйтпесе, киноға барамын алгоритмінің блок-сызбасын құр.

Басы

Егер күн жауын болса

жоқ

ия

Үйде отырамын

Киноға барамын

2. Дорбадағы асықтардың ішінен қызыл асықты табу алгоритмінің блок-сызбасын құрыңдар

Басы

Дорбаға қолды салу

Асықты алып шығу

Асықты қою

Асық қызыл ма?

жоқ

ия

Асық табылды!

Соңы

ІІІ деңгей тапсырмалары

Z=ах+в формуласы бойынша есептеу

сөздік алгоритмін және блок сызбасын құру.

• а-ны х-ке көбейтеміз
• Оған в-ны қосамыз
• Нәтижені z-ке меншіктейміз.

басы

а,х,в енгізу

Z:=а*х+в

Z

cоңы

Сергіту сәті

ІV. Сабақты бекіту

«Сенемін, сенбеймін»

Сенемін-қол шапалақтау

Сенбеймін – аяқ тоқылдату

«Сенемін, сенбеймін» стратегиясы

Тұжырымдар

1.

«+» -сенемін,

Алгоритм – берілген есепті шешудегі жасалатын әрекеттердің дәл және қарапайым етіп жазылуы.

2.

«-» сенбеймін

Алгоритмнің 3 типі бар

3.

Кез келген алгоритм «басы» деген бұйрықпен бітеді.

4.

Алгоритмнің тізбектеле орындалуын циклдік алгоритм дейміз

5.

Блок-сызбада әр іс-әрекет фигуралардың көмегімен сипатталады.

6.

Алгоритм дыбыстық формада беріледі.

7.

Блок-сызбада шарт ромб түрінде беріледі

V. Сабақты қорытындылау

Аялдама

1.Сызықтық алгоритм

2.Тармақталған алгоритм

3.Циклдік алгоритм

Үй тапсырмасы

 

§10-11.Алгоритм типтері. Бақылау сұрақтары мен тапсырмалары

Бағалау

Рефлексия

Логикалық сұрақтар

Сергіту сәті

Логикалық сұрақтар

1. Бөлмедегі әр бұрышта бір мысықтан және оған қарама – қарсы үш мысықтан отырса, бөлмеде неше мысық бар? 

4

2. Үстел үстінде үш стакан шие тұр. Марат бір стакан шиені жеп қойды. Неше стакан қалды?   

3 стакан

3. Допты лақтырғанда, доп сол ізімен кері қайту үшін оны қалай лақтыру керек?   

жоғары

4. Қараңғы бөлмеде май шам мен керосин лампасы бар. Бірінші не жағасыз? 

шырпы

5.Баспалдақ 15 басқыштан тұрады. Баспалдақтың ортасында тұру үшін нешінші басқышта тұру керек? 

8