Іштен жанатын қозғалтқыштар.Тоңазытқыштар.Жылу қозғалтқыштарының ПӘК-і

Сабақтың тақырыбы:

Іштен жанатын қозғалтқыштар.Тоңазытқыштар.Жылу қозғалтқыштарының ПӘК-і

Жалпымақсаты:

Тоңазытқыштар.Жылу қозғалтқыштарының ПӘК-і жайлы мағлұмат беру

Тоңазытқыштар.Жылу қозғалтқыштарының ПӘК-і н күнделікті өмірде және өндірістерде қолдана білуге үйрету

Білу: Жылу қозгалтқыштарының түрін, құрылысынь және п.ә.к.-ті. есептей білу;.

Түсіну:Жылу қозгалтқыштарының жұмыс істеу  принциптерінің құрылысын түсіну

Қолдану:П.ә.к.-ті. есептеуформуласын,жылу қозғалтқыштарын тұрмыста, техникада, күнделікті қажеттілікке қолдану.

Талдау: Жылу қозғалтқыштарына талдау жасау, логикалық ойлау қабілеттерін дамыту.

Жинақтау: «Жылу қозғалтқыштары» тақырыптары бойынша білімдерін жинақтау .

Бағалау: Ішкі дәлелдемелер тұрғысынан қорытынды жасау.

Негізгі

идеялар:

Тоңазытқыштар.Жылу қозғалтқыштарының ПӘК-і жайлы мағлұмат алады

Тоңазытқыштар.Жылу қозғалтқыштарының ПӘК-ін күнделікті өмірде және өндірістерде қолдана білуге үйренеді

Сыни тұрғысынан ойлау қабілеттерін арттыру.

Топпен жұмыс істеуін дағдыландыру.

Танымдық белсенділігін арттыру.

Акт-ны

Көрнекі құралдар:

ІЖҚ, плакат, А-3 қағазы, маркерлер.

Үйге тапсырма:

§§22-24 13жат 4,5 есептер

Жаттығулар:

Мұғалімнің іс-әрекеті

Оқушының іс-әрекеті

Бағалау түрі

Оқу нәтижесі

Ұйымдастыру

1.Жылу қозғалтқыштарының атауына байланысты;

Сынып оқушыларын топқа бөлу - 1 мин.

1. Топ басшылары бір-біріне деген ықыластары мен тілектерін білдіреді.

2. Оқушылары бес топқа бөлінеді.

3. Топ ережесін қайталайды.

4. Спикер бағалайды

Бі-біріне тілек айтады, топқа бөлінеді, топ ережелерін қайталайды,. Спикер топ мүшелерін бағалайды

Білу

«Не білемін...» өткен тақырыптарды қайталау. – 3 мин.

Кесте толтырады.

Үй тапсырмасын сұрау.

Сұрақтар:.

1. Термодинамиканың бірінші заңы?

2. Оның қандай түрлері бар?

3. Изопроцестер

4. Оның белгіленуі?

(Бірін бірі- бағалайды

Термодинамиканыңзаңдароының анықтамаларын, параметрлерін, өлшем бірліктерін, есептеу формулаларын қайталайды, жазады

Тұсіну

Біз өткен сабақта айтып өткеніміздей жылу мәшинелерінің ішкі энергиясы механикалық энергияға айналады. Оған күнделікті өмірдегі автокөлікті алайық. Оны қозғалысқа түсіру үшін ең алдымен отын пайдаланамыз. Тұтандырған кезде бензин жанып ішкі энергия пайда болады, ал автокөлікті қозғалтқан кезде ішкі энергия механикалық энергияға айналады. Осы процесс кезінде бізде - пайдалы әрекет коэффициенті /ПӘК/ ұғымын пайдаланамыз. Оны сіздер 7 сыныпта өттіңіздер. Барлығымыз есімізге түсіріп жіберейік.

/Тақтамен жұмыс/

Таңбасы-η /тэтта/

Өлшем бірлігі- [η]-%

Формуласы /1/

мұндағы

Aт- толық жұмыс /Дж/

Q- қыздырғыштың жылу мөлшері /Дж/

ПӘК-тің формуласына қарай отырып ережені дәптерімізге түсірейік.

Пайдалы әсер коэффициенті (ПӘК) дегеніміз- істелінген толық жұмыстың,

қыздырғыштан алғынған жылу мөлшеріне қатынынасына тең.

Ал, толық жұмыс

Ат=Q1-Q2 /2/

Q1- қыздырғыштың жылу мөлшері;

Q2-салқындатқыштың жылу мөлшер;

/1/формуланы түрлендіреміз.

/3/

Мәшиненің ПӘК-і температурамен байланысты.Соған байланысты

/4/

T1-қыздырғыштың температурасы

T₂-салқындатқыштың температурасы

Өзін-өзі, бірін-бірі бағалау

Кітаппен жұмыс істейді,тақырыпты түсінеді, формуларды жазады.прзентация жасайды,қорғайды

Қолдану

«КІм алғыр» атты ойын есептерді береді

Есептерді шығарады:

1.Іштен жану қозғалтқыштарының пайдалы әрекет коэффициенті 25% .Ол нені білдіреді?

2.Егер турбинаға температурасы 480 ⁰С бу еніп,сыртқа шыққанда 300 ⁰С -қа дейін суитын болса,онда су турбинасының ПӘК-і неге тең?(37,5%)

3.Қыздырғышы 2270С, салқындатқышы 270С жылу машинасының макс ПӘК-і неге тең? (40 %). 

4.Идеал жылумашинасықыздырғыштаналғанәрбір 1000 Дж энергия есебінен 250 Дж пайдалыжұмысжасайтынболса, бұлжылумашинасының ПӘК-і неге тең? (25 %).

5.Жылумашинасықыздырғыштан 100 кДж энергия алады, ал салқындатқышқа 70 кДж энергия береді. Осы машинаныңПӘК-і қандай?(30%)

Сұрақтар

Жылу қозғалтқышының ПӘК-і дегеніміз не?

ПӘК-тің формуласы?

Өзіндік бағалау,

Алған білімдерін

қоладнып есепетер шығара біледі.

Талдау

Топтық жұмыс (5 минут)

Постер қорғау.Экологиялық маселелер және қоршаған ортаны қорғау.

Жасаған жұмыстарын бағалаудың мақсатына сәйкестендіру

Экологиямызды қалай қорғайсыз.

Бірін бірі бағалайды

Алған білімдерін қолданады, логикалық ойлау қабілеттері дамиды, физикалық тілде сөйлеу қабілеттері артады.

Жинақтау

Ішкі энергия-сы механикалқЭнергияға

айналдыру

Б.Т

У.Ж.Қ

1.цилиндр,поршень,

Клапон,білік,штатун

2. Сұйық отын

3. Ауаға зиянды қалдық

тар шығарады

Бірін-бірі бағалау, өзін-өзі бағалау.

Салыстырады, Венн диаграмасын салады,топта жұмыс істеуге дағдыланады,

Бағалау.

Бағалайды,қорындылайды, үйге тапсырма береді.-2 мин

Оқушылар топың атынан тілек жазады

Екі жұлдыз, бір тілек жазады

Екі жұлдыз, бір тілек жазады (Топтар өз ойларын жазып стикерге береді тақтаға іледі)