«Білім беру мазмұнын жаңарту жағдайында оқушылардың оқу жетістіктерін бағалаудағы критериалды әдіс».

«Білім беру мазмұнын жаңарту жағдайында оқушылардың оқу жетістіктерін бағалаудағы критериалды әдіс».

Сарсенбаева Айгуль Кудайбергеновна

«№2 Ақсуат орта мектебі»КММ

Физика пәнінің мұғалімі

Критериалды бағалауды енгізудің мақсаты ол мектепте   оқыту   сапасын жоғарлату,мектеп  оқушыларының  білімін халықаралық  стандартқа сәйкестендіру.

 Егер   критерий арқылы бағалау оңды нәтижелер мен нақты мәліметтер беретін болса, онда қоғамға қажетті актуалды проблеманы шешудің тиімді жолдарын қарастыра отырып, түрлі  ұсыныстар мен қорытындылар жасауға болады.  Себебі сабақ барысында кездестірілетін барлық қиындықтарды шешу жолында зерттеу қорытындысына сүйенетін болса, сабақ соңында жоғары көрсеткішке жетуге болатын еді.

Критериалды бағалау  нәтижесінде:

     1.  Оқушының пәнге деген қызығушылығы артады

     2.  Оқушы өзін -өзі дұрыс, нақты  бағалауды үйренеді.

     3. Мұғалім мен оқушы арасында сенім мен сыйластық орнайды.

     4.Оқушылардың үлгерімін бақылап отыруға мүмкіндік береді.

Критериалды бағалау бұл білім беру мақсаты мен мазмұнына  негізделген оқушының оқу танымдық құзырлығын қалыптастыруда алдын–ала белгіленген жетістіктермен салыстыру үрдісі.

Критериалды бағалаудың басты ерекшелігі:  

1. Алдын ала ұсынылған бағалау шкаласы
2. Анық,айқындылығы.
3. Бағаның әділдігі.
4. Өзін бағалауға мүмкіндіктің берілуі.

Критериалды бағалаудың артықшылығы:   

1. Оқушының жеке басы емес тек қана жұмысы бағаланады.
2. Оқушының жұмысы дұрыс орындалған жұмыс үлгісімен салыстырылады.
3. Үлгі оқушыларға алдын -ала беріледі.
4. Оқушыға бағалау алгоритмі алдын -ала беріледі.
5. Білім берудің сапасы артады.

Критериалды бағалау мұғалімдерге:

1. Сапалы нәтиже алуды қамтамасыз ететін критерийлерді құрастыруға.
2. Өз жұмысын талдау және жоспарлау үшін ақпарат алуға.
3. Оқу үрдісінің сапасын жақсартуға.
4. Әрбір оқушының жеке ерекшеліктерін ескере отырып, оқушы үшін оқытудың жеке траекториясын алуға.
5. Бағалаудың әртүрлі тәсілдері мен құралдарын қолдануға.
6. Оқу бағдарламасының мазмұнын жетілдіру бойынша ұсыныстар енгізуге мүмкіндіктер береді.

Оқушыларға:

     1.  Нәтижені талдау үшін бағалау критерийлерін білу және түсінуге.

     2.  Рефлексияға қатысу, яғни өзін және өз достарын бағалауға.

     3. Нақты есептерді шешуде білімдерін қолдану, өз ойларын еркін жеткізе білуі, сын тұрғысынан ойлай білуге.

Ата-аналарға:

1. Баласының білім деңгейлерін бақылай алуға.
2.   Баласының оқу үрдісін  бақылай алуға.
3. Баласына  оқу үрдісі кезінде қолдау көрсетуге мүмкіндік береді.

Пән бойынша қолдану:

1. Зертханалық және практикалық жұмыстарды бағалау кретерийі.
2. Ауызша жауаптарды бағалау критерийі.
3. Жазбаша өзіндік және бақылау жұмыстарын бағалау кретерийі.

Оқушылардың білімдерін бір жүйеге келтіруді төмендегі кестелер негізінде жүйелендіруге болады.

Физикалық шаманың аты

Шама- ның белгіленуі

Шаманың физикалық мағынасы

Өлшем бірлігі

Өлшеу тәсілі

өлшеу құралы

Бұл қандай шама: салыстырмалы немесе инвариантты

масса

m

Дененің қасиеті инертілік пен гравитация- ның өлшемі болып табылады

кг

Рычагты таразы

инвариантты

күш

 F

Өзара әсерлесу оның өлшемі болып табылады

Н

Динамометр

инвариантты

Физикалық шаманың

атын білуі

1 балл

Шама- ның белгіленуін білуі

1 балл

Шаманың физикалық мағынасын

1 балл

Өлшем бірлігін

білуі

1 балл

Өлшеу тәсілі

өлшеу құралын

білуі

1 балл

Бұл қандай шама: салыстырмалы

немесе инвариантты

білуі

1 балл

Жоқ-0

Жоқ-0

Жоқ-0

Жоқ-0

Жоқ-0

Жоқ-0

Тәжірибенің аты

Жыл

Тәжірибенің  мақсаты

Нәтижесі

Кулон тәжірибесі

1785

Элетрлік зарядтардың өзара әсерлесуін зерттеу

Кулон заңы

Эрстед тәжірибесі

1820

Электрлік және магниттік құбылыстардың өзара байланысын зерттеу

Электр өрісінің магниттік тілшеге әсері

Ампер тәжірибесі

1820

Тогы бар өткізгіштердің өзара әсерін зерттеу

Ампер заңы

Фарадей тәжірибесі

1831

Электрлік және магниттік құбылыстардың өзара байланысын зерттеу

Элекромагниттік индукция құбылысы және оның заңы

Егер оқушы кестені толық толтырса 16 балл жинайды.

16 балл жинаса- ”5”

13-15  балл жинаса- ”4”

10-12  балл жинаса- “3”

10- нан төмен балл жинаса –”2” 

Критериалды  бағалаудың пайдасы:

1. Нақтылық.
2. Әділдік.
3. Ынталандыру.
4. Белсенділік.
5. Жеке тұлға.

Физика пәні бойынша оқушылардың білімдік жетістіктерін бағалаудың жалпы критерийін Блум  токсономиясына салып талдауға болады.

А.   Білу 1.

В.   Түсіну 2.

С.   Қолдану 3

D.   Талдау  4

Е.   Жинақтау 5

F.  Ба