"Шеңбер және дөңгелекпен танысу"

Абай негізгі мектебі.

АШЫҚ САБАҚ

Тақырыбы:

«Шеңбер және дөңгелек»

Мұғалім Махсутова К.Қ

Сыныбы: 5 А

Тақырыбы: Шеңбер және дөңгелек.

Сабақтың мақсаты:

Білімділік: шеңбер және дөңгелек ұғымдарына түсінік беру, шеңбердің элементтерімен таныстыру, шеңберді дөңгелектен ажыратуға үйрету, диаметр мен радиустың қатынастарын есептер шығаруда ұтымды қолдануға үйрету.

Дамытушылық: математикалық сауаттылықты арттыру,логикалық ойлау қабілетін дамыту.

Тәрбиелік: еңбекке,мақсатына жете білуге,отан сүйгіштікке тәрбиелеу.

Сабақтың түрі: дәстүрлі

Сабақтың типі: жаңа тақырыпты түсіндіру.

Сабақтың әдісі:баяндау, сұрақ-жауап, практикалық.

Педагогикалық технология: деңгейлеп-саралап оқытудың элементтері, сұрақ-жауап.

Оқытудың түрі: ұжымдық, даралап оқыту.

Оқыту құралдары: оқулық, интерактивті тақта, дидактикалық материалдар, циркуль,ведио проектор.

Көрнекілігі: слайдтар, сақина, стакан, , глобус,бағалау парағы.

Сабақтың барысы:

І. Ұйымдастыру бөлімі.

ІІ. Үй жұмысын тексеру бөлімі.

ІІІ.Жаңа материалға дайындық бөлімі

IV. Жаңа материалды меңгерту бөлімі

V. Оқулықпен жұмыс. Есептер шығару.

VI. Үй тапсырмасын беру бөлімі.

VII.Кім жылдам.

VIII.. Қорытынды бөлімі.

І. Ұйымдастыру бөлімі.

ІІ. Үй жұмысын тексеру бөлімі.

№376 Теңдеуді шешіңдер:

№381 Өрнекті ықшамдаңдар;

1. 

2. 

3. 

4. 

ІІІ.Жаңа материалға дайындық бөлімі.

1.

.о

.о

Е L

Мына фигураларға назар аударыңыз. А, В, С, Д,E ,Lфигураларының қайсысының барлық нүктелері берілген нүктеден ( О, Е, К, L) бірдей қашықтықта жатыр?

2. Сақина мен монетаның ұқсастығы неде, айырмашылығы неде?

IV. Жаңа материалды меңгерту бөлімі

Циркульдің инесін қандай да бір О нүктесіне шаншып тұрып, қарындашы бар сирағымен осы О нүктесін айналдыра сызық сызамыз. Сонда қарындаш О нүктесінен бірдей қашықтықтағы нүктелерден құралған шеңбер деп аталатын тұйық сызық шығады. О нүктесі шеңбердің центрі деп аталады.

Шеңбердің барлық нүктелері центрдан бірдей қашықтықта жатады.

Жазықтықтың шеңбердің ішіндегі бөлігі (шеңбердің өзімен қоса) дөңгелек деп аталады. Шеңбердің бойындағы кез келген нүктені центрмен қосатын кесінді радиус деп аталады.

. С

А .

О .

. В

. О

Шеңбердің барлық нүктелері центрдан бірдей қашықтықта болғандықтан, берілген шеңбердің радиустары өзара тең. ОА=ОС=OB – радиустар R.

Радиусты R әрпімен белгілейді. Шеңбердің радиусы 10 см болса, оның жазылуы: R=10 см. Шеңбердің бойындағы екі нүктені қосатын және центр арқылы өтетін кесіндіні диаметр деп атаймыз. АВ – диаметр. Диаметр D әрпімен белгіленеді. Шеңбердің диаметрі 16см болса, оның жазылуы D=16см. Диаметрдің бойында екі радиус орналасады. Сондықтан диаметр екі радиусқа тең: D=2 R.

Диаметр дөңгелекті екі жарты дөңгелекке бөледі. Шеңбердің центрі, дөңгелектің де центрі, шеңбердің радиусы дөңгелектің де радисы. Егер екі шеңбер (дөңгелек) беттестіргенде бір-бірімен дәл беттесе, онда ондай екі шеңбер (дөңгелек) өзара тең болады. Тең шеңберлердің (дөңгелектердің) радиустары да тең.

Шеңбердің бөлігі доға деп аталады. АС, СВ, АВ – доғалар. Жазылуы: .

Киіз үйдің табаны дөңгелек болса, оның керегелері шеңбер бойымен орналасады. Жердің параллель сызықтары – шеңберлер. Кейбір аспаптардың шкалалары да шеңбер бойымен орналасады. Мысалы, сағат циферблатның шеңбері 12 үлкен бөлікке, 60 кіші бөлікке бөлінген. Үлкен бөліктің әрқайсысы 1 сағатқа сәйкес, кіші бөлігінің әрқайсысы 1 минутқа сәйкес.

V. Оқулықпен жұмыс.

№382. Ауызша.

№384.

см

см

см

№385.

км

№386

CD = 5см

R₁ = 2см

R₂ = 3см

D₁ =24

Жауабы: 4см және 6см.

VI. Үй тапсырмасын беру бөлімі.

№383, №387, №388,№389.

VII. Сергіту сәті.Кестені толтырайық.

Радиусы бойынша диаметрді тап:

1-топ

2-топ.

				см

VIII. Қорытынды бөлімі.

Оқушыларды бағалау.